Depo Soğutma İçin En İyi Pratikler: Ürün Kalitesini Korumanın Yolları
Üretilen bir ürünün korunması ve stoklanması, depolama ve lojistik alana dikkatleri çeker. Çünkü üretilen her ürün ve her sektör için istifleme yapılır. Bu istiflemenin doğru yapılması, depo alanının ürüne göre ayarlanması, ürünün muhafazası aynı zamanda sanayinin de gelişmesinin bir adımıdır. O yüzden depolama ve buna bağlı olarak depo soğutma sistemi ve havalandırılması her geçen gün hayati öneme sahip bir konu olarak karşımıza çıkmaktadır.
Depoda muhafaza edilecek ürüne göre alan gözlemlenir. İşin uzmanı kişiler tarafından gerekli ölçümler yapılarak sistem kurulur. Bütün sistem ürünün ihtiyaç duyduğu ortama göre ayarlanır. Gerek sıcaklığın gerekse nem değerinin ayarlanması, yapılan fizibilite çalışmasına göre belirlenir. Mesela ortalama bir depolama alanının değeri 8°C ila 18°C olmalıdır. Bağıl nem oranı yüzde 60 seviyelerinde yeterli olur. Ama eğer depoda sebze veya meyve muhafaza edilecekse nem oranının yüzde 90’larda olması gerekebilir. Veyahut deriden üretilen malzemeler için nem oranının 0’a yakın olması istenir.
Depo Soğutma Sistemi Neden Önemlidir?
Gıdalar, ilaçlar, kimyasal maddeler ve diğer üretilen ürünlerin kullanıcılara ve hammadde olarak diğer işletmelere ulaşana kadar ki geçen sürede saklama koşulları önemlidir. Bu; ürünün tazeliğini korumak, ürün özelliklerinin bozulmadan muhafazasını sağlamak için gereklidir.
- Tedarik zincirinin doğru işlemesi depolama alanlarının sağlıklı şekilde korunmasına bağlıdır. Bu da hem yerel hem de ulusal ticareti etkiler. İşin maddi boyutu bir yana; tüketicilere sağlıklı ve istenen kalitede ürünlerin ulaşması buna bağlıdır.
- Bir ürünün kalitesini koruyan onun ilk üretildiği orijinal halini muhafaza etmekle alâkalıdır. Bunun için de üretilen ürünün doğru sıcaklık koşullarında saklanması elzemdir. Mesela süt ürünleri, et ürünleri, balık ve sebzeler için çabuk bozulabilen ve sıcak değerlerinin düşük olduğu alanlarda muhafaza edilmesi gereken ürün kategorisinde sayabiliriz.
- Özellikle yüksek sıcaklıklar mikroorganizmaların sevdiği ortamlardır. Bu da gıdalar için olumsuz bir durumdur. Çünkü gıdaların bozulmasına neden olur.
- Özellikle düşük sıcaklıklar, ilaç gibi belirli sıcaklık değerinde korunması gereken medikal ürünler için de önemlidir.
- Pek çok ürün için doğru saklama koşulları yasal düzenlemeyle belirlenmiştir. Özellikle tıbbi malzemeleri ve gıda ürünleri için saklama koşulları yasal çerçeve çizilerek tespit edilmiştir. Aksi olduğunda ürün güvenliği sağlanmamış olur.
- Bir ürünün kalitesi, aynı zamanda üreticisinin de güvenilirliğini ortaya koyar.
- Muhafaza koşulları ürünün kalitesini etkiler.
- Bir ürün ne kadar kaliteliyse bu o işletmenin ekonomik olarak daha iyi kazanmasını da sağlar.
Depo soğutma Sistemi Özellikleri Nelerdir?
Depo soğutma sistemi en fazla kullanıma göre iki alana ayrılır:
- Chiller soğutma sistemleri
- Evaporatif soğutma sistemleri
Chiller dört farklı kategoriye sahiptir. Elektrikli motorla çalışan 3 kategorisi vardır. Bunlar pistonlu, santrifüjlü ve vidalıdır. Absorpsyionlu gaz ve buhar türbinleriyle daha mekanik bir sistem üzerine çalışır. Chiller, yaygın kullanıma sahiptir. Hem havalı hem de su soğutmalı olarak iki türe ayrılır. Havalı soğutmalı olanlar, kondenserde bulunan fan ile akışkan hava soğutulur ve ısı böyle transfer edilir. Konderserin üzerinde birçok fan bulunur. Bu sayede verimli çalışır.
Su soğutmalı Chiller ise konderserin ısı değiştiriciler ile soğutulmasını sağlar. Hava değil bu sefer su kullanılır. Dışarından alınan suyun gaz ile soğutularak ortama hava verilmesi sağlanır.
Evaporatif sistemde, iki tip yöntem kullanılır. Doğrudan soğutmada su hava akımıyla buharlaşır. Yani hava nemlenerek sıcaklık düşürülür. Dolaylı soğutmada ise devir daim pompası kullanılır. Islak tutulan ortamdan hava geçirilerek soğutma gerçekleşir. Bu yöntemlerle tüm yüzeylerdeki ısı emilir ve yüzeylerde soğuma olur. Hatta alanda cam ve pencere açılmış olması, bu sistemin çalışmasını olumsuz yönde etkilemez.
Depo Soğutma ile Ürün Koruması Nasıl Sağlanır?
Depo soğutma ile ürün koruması gerçekleşir. Mesela dondurulmuş bir ürünün saklanması -18°C olabilir. Ama başka taze bir gıda için ideal sıcaklık 4°C olabilir. Ürünün özelliği sıcaklık değerini belirler. Bunun için sıcaklık izleme sistemleri ve hassas olarak ölçüm yapan termostatlar kullanılır. Depolar sürekli gözlem altında tutularak doğru sıcaklık kontrolü sağlanmış olur.
Bir ürünün en iyi koşullarda saklanabilmesi, sıcaklık kadar nem oranıyla da ilgilidir. Çünkü nemin çok olması küflerin ve bakterilerin oluşmasına neden olurken düşük olması da bozulmasına sebep olabilir. Ürüne göre ortamdaki nem oranının da dengede olması önemlidir.
Bir depo alanı içinde hem sıcaklığın hem de nem oranının dağılımı düzenli olarak yapılmalıdır. Eğer dengesiz bir dağılım olursa alanın bir tarafı sıcak, bir tarafı nemli olursa sıcaklık farkları oluşur ve kalite olumsuz etkilenir.
Ürünlerin korunması için temizlik ve hijyen de önemli faktördür. Dezenfeksiyon işlemlerinin yapılması mikroorganizmaların üremesine engel olur. Tazelik ve ürün kalitesi korunur. Sağlığı olumsuz etkileyen herhangi bir durum ortaya çıkmaz.
Depo Soğutma ile Ürün Koruması Kaliteyi Artırır
Depo soğutma ile ürün koruması kaliteyi etkiler. Çünkü hem kimyasal maddeler için hem de hassas yapıda olan pek çok ürün için güvenli bir şekilde sağlanan saklama koşulları, kritik önem taşır. Ürünlerin ihtiyacı olan sıcaklık aralıkları güçlü uygulamalarla gerçekleşir. Bunun için de bu alanda uzman kadrosuyla çalışma yapan Entalpi Mühendislik gibi çevreye duyarlı, kaliteli hizmet veren firmalara ihtiyaç gün geçtikçe artar.
Ticari kurum ve kuruluşlar ürünlerinin tazeliğini korumak, kalitesini muhafaza etmek ister. Çünkü sektördeki ticari saygınlıkları buna bağlıdır. Dolayısıyla ticari alandaki kazanç kaliteye bağlı olarak etkilenir. Saklama koşullarının etkisini şöyle özetleyebiliriz:
- Ürün kalitesi korunur.
- Müşteri memnuniyetsizliğinden oluşan itibar kaybının önüne geçilir.
- Ürün bozulmasından kaynaklanan mali zararlar görülmez.
- Ürünün tazeliği korunur.
- Raf ömrü uzar.
- Gıda ürünlerinde besin değeri ve lezzeti zarar görmez.
- Hem tüketiciler hem de işletmeler arası güvenilirlik temin edilir.