Havalandırma işlemi kapalı alanlarda bulunan havayı kirleten maddelerin dışarı atılması için gereklidir. Havalandırma faaliyetinin bu maddeleri dışarı atmanın yanı sıra konsantrasyonunun azaltılmasında da faydası bulunur.
Endüstriyel Havalandırma Sistemleri Nedir? Merak edilenler arasında yer alır. Bu sistemler endüstri ile ilgili alanlarda kullanılır. Kullanılma amaçları ise birbirinden farklıdır.
Endüstriyel alanlarda kullanılan havalandırma sistemleri hem çalışanların hem de işletmenin menfaatine yönelik birçok yararlı özellik taşır. Bu nedenle de günümüzde yapılan mühendislik çalışmaları arasında önemli bir yere sahiptir.
Havalandırma mekanik olarak gerçekleştirilen bir işlemdir. Havalandırma sistemlerinin görevi emisyon kaynağında bulunan kirleticileri toplayıp dışarı atmak olurken bu uygulama ile daha ziyade endüstride uygulanan sistemlerden söz edilir. Yerel havalandırma sistemi olarak da bilinen bu uygulama geniş kapalı alanlar için uygundur.
Okul, alışveriş merkezi, kafeterya gibi mekanlarda kullanılan havalandırma sistemleri ise kaynağa bağlı olamadan içerideki havayı dışarı atacak şekilde tasarlanır. Kapalı alanlarda bulunan kirli havayı dışarı atan ve kapı-pencere aralıklarından giren hava ile kapalı ortamda bulunan hava kirleticilerinde seyrelmeye yol açan hava sistemleri genel hava sistemleri olarak adlandırılmaktadır.
Endüstriyel Havalandırma Sistemleri Ne İşe Yarar?
Havalandırma her ortam için gerekli olan bir ihtiyaçtır. İnsanların sağlıklı bir yaşam sürmesi çevresel şartların iyi olması ile sağlanır. Bu nedenle de yaşam alanları ya da çalışma alanlarında havalandırma sistemlerine ihtiyaç duyulur.
Endüstriyel Havalandırma Sistemleri Ne İşe Yarar? Sorusuna da bu nedenle yanıt aranır. Endüstriyel ortamlarda hem çalışanların hem de üretimi yapılan malzemelerin korunması gerekir. Bunun için de ortam koşullarının kontrol altına alınabilmesi gerekir. Ortam koşullarının sağlıklı bir zemine oturtulabilmesi içinse mühendislik çalışmalarına gereksinim duyulur. Bunun sonuçlarından biri de havalandırma sistemlerinin tasarlanmasıdır.
Endüstriyel havalandırma sistemlerinin en temel amacı üretimin uygun çevresel koşullarda yürütülmesi, depolanacak malzeme ve ürünlerin korunması, endüstriyel yapılarda bulunan termal şartların oluşturulmasıdır. Havalandırma sistemleri ayrıca çalışanların en iyi koşullarda hizmet verebilmesi, sağlık ve güvenliklerinin temini için de önemli bir uygulamadır. Çalışanların ortam koşullarının iyileştirilmesi demek aynı zamanda üretimde verim artışı olarak kabul edilir.
Endüstriyel Yapılarda Havalandırma Sistemi Özellikleri
Endüstriyel havalandırma sistemleri kurulurken bazı özelliklere sahip olurlar.
Endüstriyel Yapılarda Havalandırma Sistemi Özellikleri doğru anlaşılmalıdır. Bu tür sistemlerin besleme ve tahliye olarak ikiye ayrıldığı görülmektedir. Besleme olarak adlandırılan uygulamada taze hava tedariki sağlanır. Taze hava çalışanların yer aldığı ortamlara dağıtılır.
Tahliye sisteminde ise çalışmaya bağlı olarak ortaya çıkan toz ve kir gibi maddelerin ortamdan uzaklaştırılması amaçlanır. Endüstriyel havalandırma sistemleri tasarımında besleme ve tahliye sistemlerinin birlikte ele alınması ve sisteme entegre edilmesi gerekir.
Endüstriyel yapılarda tahliye hava sistemi uygulamasının tek başına yapılması çeşitli dezavantajları beraberinde getirir. Bu nedenle de ikili bir uygulamanın yapılması havalandırma sisteminden istenilen verimin alınabilmesi için gereklidir.
Tahliye havalandırması tek başına kullanıldığında ortaya çıkabilecek sorunlardan bazıları şunlardır:
l Basınç dışarıya göre düşük olur bu nedenle de dışarıdan kontrolsüz hava girişi gerçekleşir.
l Dışarıdan gelen kontrolsüz hava girişi cam, kapı ya da duvar çatlakları da dahil olmak üzere pek çok yerden gerçekleşebilir.
l Kontrolsüz hava girişinin olumsuz etkileri arasında ise çalışanlarda rahatsızlık oluşturmasıdır.
l Kontrolsüz hava girişinin bir diğer olumsuzluğu tahliye havalandırma sisteminde verim düşüklüğü yaratmasıdır.
l Tahliye havalandırma sisteminde meydana gelen verim düşüklüğü ise ısıtma ve soğutma giderlerinde istemsiz bir artışa yol açar.
Görüldüğü gibi yalnızca tahliye hava sistemi ile çalışılması teknik açıdan çeşitli aksaklıklara yol açmakta ve bu durum da zincirleme olarak birbirini etkileyen olumsuzluklara sebep olmaktadır. Özellikle endüstriyel uygulamalar sırasında ise ortaya çıkacak masraf kalemleri açısından ikili bir havalandırma sisteminin tercih edilmesi daha uygun olur.
Besleme sistemleri ise çalışma alanlarında termal şartları sağlamaya yarar. Tahliye hava sistemi aracılığı ile ortamdan atılan kirli havanın yerine yeni hava konması gerektiğinde bu sistemin çalışma koşullarından yararlanılır.
Endüstriyel havalandırma sistemleri açısından tahliye sistemleri de genel ve yerel tahliye sistemleri olarak iki ana başlık altında ele alınmaktadır. Genel tahliye sistemlerinin görevi ortam ısısı ile ilgilidir. Çalışma ortamında oluşan kirli havanın ortamdan uzaklaştırılması ve ortam ısısının kontrolü için bu sistemler kullanılır.
Yerel tahliye sistemlerinin kullanım amacı ise havada yer alacak duman, toz ya da buhar gibi uçucu maddelerin ortamdan uzaklaştırılmasıdır. Bu sistem çalışanların sağlıklı bir ortamda hizmet verebilmesi açısından önemlidir.
Genel ve Yerel Havalandırma Sistemleri Farkı
Havalandırma sistemleri kurulurken farklı özelliklere göre kurulum yapılabilir. Bu sistemlerin genel ve yerel olarak ikiye ayrıldığı görülmektedir. Genel havalandırma sistemlerinin yerel havalandırma sistemleri ile aralarındaki farklar bazı avantajların yanı sıra dezavantajları da beraberinde getirmektedir.
Genel ve Yerel Havalandırma Sistemleri Farkı söz konusu ise kurulum ve işletim aşamasında bu durum daha iyi anlaşılmaktadır.
Genel havalandırma sistemlerinin kurulum ve işletim maliyetleri göz önünde bulundurulduğunda yerel havalandırma sistemlerine kıyasla daha uygun maliyetli olduğu görülmektedir. Ayrıca bu sistemlerin işletim süreçlerinde bakım ve ekipman ihtiyacı da daha az olur.
Yerel havalandırma sistemleri açısından konu ele alındığında ise hava kirleticilerinin doğrudan kaynağından alınarak dışarı attığı görülür. Endüstriyel ortamlarda olma ihtimali bulunan yüksek miktardaki toksik maddelerin dışarı atılmasında daha etkili sonuçlar vermektedir. Bu sistemlerin ısıtma ve soğutma maliyetlerinin düşük olması ve minimum seviyede havayla çalışabilmesi de diğer önemli özellikleri arasında yer almaktadır.
Endüstriyel Havalandırma Sistemlerinin Önemi
Endüstriyel havalandırma sistemleri hem iş yeri hem de çalışanlar açısından ayrı ayrı öneme sahiptir. İş sağlığı ve güvenliği açısından değerlendirildiğinde bu sistemlerin çalışanlar için uygun ortam koşullarını oluşturma özelliği bulunur.
Endüstriyel Havalandırma Sistemlerinin Önemi söz konusu olduğunda işveren açısından da çalışanlarına karşı çeşitli yükümlülüklerin olduğu görülür.
Bu yükümlülük gereği de havalandırma sistemlerinin iş yerlerine kurulması gerekir. Dünya genelinde yapılan uygulamalar sırasında çalışanların uygun ortam koşullarında yaşaması için işveren tarafından gerekli çalışmaların yapılması uygun bulunmaktadır.
İş Sağlığı ve Güvenliği konusu işvereni yakından ilgilendirmektedir. İşverene düşen yükümlülüklerden biri de işyeri binalarının yanı sıra eklentilerine alınması gereken sağlık önlemlerine ilişkin yönetmelik maddesine uyma zorunluluğudur. Buna göre işveren işyerindeki yeterli aydınlatma, havalandırma ve termal konfor şartlarını sağlamakla yönetmelikler çerçevesinde sorumlu olmaktadır.
Bunun yanı sıra üretilen malzemelerin depolanması, korunması ve üretim süreçlerinde de uygun ortam koşullarının olması zorunlu bir yaklaşımdır. Üretim maliyetlerini etkileme gücü bulunan bu çalışma ticari açıdan çoğu zaman bir zorunluluğa dönüşmektedir.
Meslek hastalıkları açısından konuya yaklaşıldığında ortam koşullarının bundaki etkisi göz ardı edilememektedir. Meslek hastalıklarının tamamının önlenebilir olması nedeni ile çalışanların sağlıklı ortam koşullarında hizmet vermesi oldukça önemli bir konudur.
Endüstriyel havalandırma sistemleri bu noktada oldukça önemli bir görevi yerine getirmektedir. Solunum hastalıklarının yanı sıra farklı türdeki meslek hastalıkları konusunda da endüstriyel havalandırma sistemlerinin işlevi oldukça fazladır.
İşyerlerinde zorunlu temel konfor şartlarının sağlanması ile çalışanların verimliliği de artmaktadır. Bunun yanı sıra endüstriyel havalandırma sistemlerinin işverenle birlikte çalışanlar açısından da büyük bir öneme sahip olduğu görülmektedir.