Gazlı Söndürme Sistemleri Nasıl Çalışır?
Yangın için gerekli tedbirler alındığında can ve mal kaybının önünde geçilmektedir. Yangınlar genellikle ihmalkarlıktan kaynaklanan afetlerdir. Yapılan araştırmalara göre bir alanda çıkan yangının büyüme süresi on beş dakikadır.
Hızlı bir şekilde büyüyen yangınların önüne geçebilmek yangın söndürme sistemlerinin kullanımıyla mümkündür. Yangın söndürme sistemleri yangın başlangıcını algılayarak anlık müdahaleyle yangının büyümesini önlemektedir. Bu sayede can ve mal kayıplarının önüne geçilir.
Gazlı yangın söndürme sistemleri yangın söndürme sistemleri arasında en temizi olarak nitelenmektedir. Sistem bünyesinde bulundurduğu gazlar sayesinde yangın alanına müdahale eder ve arkasında bir enkaz bırakmaz.
Gazlı yangın söndürme sistemleri içerisinde bir takım dedektörler bulunmaktadır. Bu dedektörlerin görevi ortamın ısı seviyesini kontrol etmektir. Dedektörler normal ısı seviyesinin üzerinde bir ısıyı tespit ettiklerinde sistemi aktif hale getirirler.
Sistemin dedektörler tarafından aktif hale gelmesi sekiz saniye gibi kısa bir süre içerisinde gerçekleşir. Aktif hale gelen sistem püskürtme yoluyla ateşin havayla olan irtibatını keser. Bu süreç oldukça kısa bir müddette gerçekleşir. Bu sayede yangın büyümeden önlenir.
Gazlı yangın söndürme sistemleri içerisinde bir tüpte saklı olan basınçlı gaz bulunmaktadır. Tüp içerisinde basınç altında bekleyen gaz, açığa çıkartılarak yangına müdahale edilir. Gazın basınç değerini yayınlayan basınç ölçer göstergeler sayesinde, manuel bir şekilde gazın yenilenmesi sağlanmaktadır.
Sistem içerisinde görev alan bir diğer ekipman ise manifold kolektördür. Manifold kolektörler sayıca fazla olan basınçlı tüplerin birbirlerine bağlanmasını sağlar. Tahrik üniteleri ateşleme görevini üstlenerek otomatik sistemi başlatır ve nozüller yardımıyla gaz ortamda boşaltılarak yangının söndürülmesi gerçekleşir.
Gazlı yangın söndürme sistemi içerisinde yer alan gazın özellikleri şu şekildedir:
- Renksizdir, bu sayede görüş açısına engel teşkil etmez
- Kokusuzdur, böylelikle insanları rahatsız etmez.
- Temizlenmeye ihtiyaç duymaz.
- Karbondioksit ve argon gazlarından oluşur ve direkt olarak alev oluşumunu önler.
- Doğa dostudur, ozon tabakasına zarar vermez.
- Tüp içerisinde saklanır ihtiyaç duyulduğunda otomatik bir şekilde ilgili alana püskürtülür.
- Maliyeti oldukça düşüktür. Bu sebeple birçok işletme sahibi bu sisteme rağbet eder.
- İşlevseldir.
- Yangını söndürme konusunda son derece hızlıdır.
- İnsan sağlığına olumsuz etkileri bulunmaz.
Gazlı yangın sistemleri içerisinde görev yapan ekipmanlar ise genel anlamda şu şekilde sıralanabilir:
- Silindirler
- Vana gurubu,
- Esas tetikleme mekanizması,
- Yardımcı tetikleme mekanizması,
- Nozullar,
- Kolektörler,
- Basınç anahtarı,
- Düşük basınç anahtarı,
- Borular,
- Montaj destek elemanları,
- Söndürme test panelini,
- Blokaj butonu,
- Manuel boşaltma butonu,
- Sireni
- Flaşör
Sistem içerisinde yer bu ekipmanlar sistemin teknik şartnamesinde de belirtilir. Buradaki amaç alıcının sistemi hangi kriterlere göre satın alacağını bilmesidir.
Gazlı Yangın Söndürme Sistemleri Bakımı
Tüm yangın söndürme sistemlerinde olduğu gibi gazlı yangın söndürme sistemlerinde de bakım oldukça önemlidir. Sistemin uzman ekipler tarafından belirli aralıklarla kontrol edilmesi ve bakımının yapılması gerekir. Gazlı söndürme sisteminin bakım ücretleri oldukça makul fiyatlardadır.
Sistem bünyesindeki basınç ölçerlerin devamlı olarak teste tabi tutulması, yangına müdahale edilmemişse dahi belirli periyotlarla düzenli olarak gazların yenilenmesi, eksiklerin tamamlanması gibi konuların ihmal edilmemesi gerekir.
Bu sistemin düzenli olarak bakımının yapılması zaten yasalarla zorunlu hale getirilmiştir.
Gazlı Yangın Söndürme Sistemlerinin Kullanım Alanları
Gazlı yangın söndürme sistemleri birçok alanda kullanılabilir. Sistemin kurulum öncesi uzman ekipler tarafından kurulacağı alanda çalışmalar yapılır. Bu çalışmalarda sistemin proje ve planları çıkarılır. Söndürme sistemleri arasında en uygunu seçilerek ilgili ortama montaj işlemi başlatılır.
Gazlı yangın söndürme sistemleri endüstriyel alanlarda sıklıkla tercih edilmektedir. Bu tarz alanlarda meydana gelecek yangınların elbette hasarı oldukça büyük olacaktır. Dolayısıyla olası felaketlere karşı tedbirli olmak için bu gibi alanlarda sistem aktif bir şekilde kullanılmaktadır.
Sistemin kullanıldığı bir yer de elektrik odalarıdır. Büyük yapılarda bulunan elektrik odaları binaların en çok yangın riski taşıyan bölgeleridir. Burada oluşacak bir aksilik sonucunda dakikalar içerisinde bütün bina küle dönüşebilir. Bu sebeple elektrik dairelerine gazlı yangın söndürme sistemi kurulmakta olası felaket senaryolarının önüne geçilmektedir.
Bahsedilen alanlar haricinde birçok alanda gazlı yangın söndürme sistemi kullanılabilir. Bunlar:
- Jeneratör odaları,
- Trafo ve şalt odaları,
- Kontrol odaları,
- Yanıcı parlayıcı sıvıların bulunduğu depolar,
- Kayıt depoları,
- Elektrik kabinleri,
- Yüksek gerilim odaları,
- Baskı makineleri,
- Ambalaj makineleri,
- Komünikasyon merkezleri
- Gemilerde yaygın olarak kullanılmaktadır.
- Bilgi işlem odaları ve merkezleri
- Ana kumanda ve kontrol merkezleri
- Otomasyon merkezleri
- Türbinlerde (Hes, Termik Santral, Rüzgâr Türbinlerinde)
- Tıbbi malzeme depoları
Gazlı Söndürme Sisteminde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Bu söndürme sisteminde karbondioksitten de yararlanılmaktadır. Fakat karbondioksitle söndürme gerçekleşen bir ortama insanların girerken dikkat etmesi gerekir. Çünkü sistem alevlerin oksijenle bağını kesme prensibiyle çalıştığından ortamdan oksijeni alır. Bu gibi durumlarda ortamı havalandırmak faydalı olacaktır. Bu sayede sistem oldukça kullanışlı bir hale gelir.
Genellikle depo gibi insanların aktif bir şekilde yer almadığı alanlarda karbondioksitli sistem kullanılır ve bu noktada son derece işlevseldir. Sistemin uzman ekipler tarafından gaz tüpü belirli aralıklarla kontrol edilmesi gerekir.