Gazlı Yangın Söndürme Sistemleri Nelerdir?

Yangın, ortamda bulunan maddelerin belirli bir sıcaklık seviyesine ulaşması ve nihayetinde oksijenle buluşmasıyla meydana gelen yanma reaksiyonlarının neden olduğu doğal bir afettir. Çoğu zaman yangın ihmalkar davranışlardan tedbirsizlikten çıkar. Yangına önceden önlem alınmalıdır. Aksi taktirde ortama maddi zararlar verebildiği gibi canlılar ve ekolojik dengede de olumsuz sonuçlara yol açmaktadır.

Yangının oluşmaması için daha önceden alınabilecek tedbirler bulunmakta. Bu tedbirler sayesinde olası bir yangın durumunda felaket büyümeden önüne geçilebilir. Bu sayede can ve mal kaybı yaşanmamakta ve çevreye zarar verilmemektedir.

Yangınlar verdiği zararlara göre beş sınıfa ayrılmaktadır. Bu sınıflar ise aşağıdaki gibidir:

• A Sınıfı Yangın, (Katı maddelerin yanmasıyla meydana gelir.)
• B Sınıfı Yangın, (Benzin gibi yanıcı sıvı maddelerden oluşan yangınlardır.)
• C Sınıfı Yangın, (Doğalgaz, hidrojen ve benzeri yanıcı gazların bir anda alevlenerek ortama yayılmasıyla başlayan hızlı gelişen yangın türüdür.)
• D Sınıfı Yangın, (Çinko magnezyum gibi metallerin yanmasından ortaya çıkan yangın türüdür.)
• F Sınıfı Yangın. (Hayvansal yağların yanlış kullanımı sonucunda genelde ev mutfaklarında meydana gelen yangın türüdür.:

Görüldüğü üzere yangınlar oluşum aşamasına  göre sınıflara ayrılmakta. Yangınların önüne geçebilmek için ise bazı yöntemler vardır. Bu yöntemler arasında yangın söndürme sistemleri önemli bir konuma sahiptir.

Yangın söndürme sistemleri ortamlara kurulduğunda olası bir alevlenme anında söndürme işlemini kolaylaştıran sistemlerdir. Yangınlar bir anda başlayarak hızlı bir şekilde ilerlediğinden anlık müdahale edilmesi olumlu sonuçlar verir. Fakat geç kalınan söndürme işlemi birçok zarara sebep olur. Bu durumun önüne geçmek adına uzman ekipler tarafından geliştirilen yangın söndürme sistemleri bulunmaktadır. Yangın söndürme sistemleri içerisinde pratik montajı ve bakımı sebebiyle sıklıkla tercih edilen gazlı söndürme sistemi bulunmaktadır. Gazlı söndürme sistemleri haricinde köpüklü yangın söndürme sistemleri ve aerosol yangın söndürme sistemleri de kullanılır. Sistemler kullanılacağı alanın fiziksel özelliklerine göre farklılık göstermektedir. Bu açıdan sistemlerin uzman ekipler tarafından takılması ve düzenli periyotlarla kontrol edilmesi gerekir.

Gazlı söndürme sistemleri yangınlara karşı son derece etkilidir. Gazlı söndürme sistemleri diğer söndürme sistemlerine göre daha temiz bir işlemle yangın söndürür. Yani yangın meydana geldiğinde sistem çalışır fakat söndürme işleminden sonra sistem arkasında bir enkaz bırakmaz gazlı söndürme sistemi bu yönüyle işlevseldir.

Gazlı söndürme sistemi ortamda bulunan diğer eşyalarda tahribat oluşturmaz. İçerdiği mekanizma sayesinde yangını büyümeden hızlı bir şekilde söndürür.

Gazlı Söndürme Sisteminin Çalışma Prensibi

Gazlı söndürme sistemi, alevin oluşmasını sağlayan yanıcı madde ve oksijen arasındaki bağı yanmayan gazlarla keserek yangını söndürmektedir. Yüzeysel anlamda sistem bu şekilde çalışır.

Diğer yangın söndürme sistemlerinde gaz kullanılmaz. Çoğu zaman toz, köpük ve su gibi maddeler kullanılarak sistemler çalışır. Fakat gazlı söndürme sisteminde yanmayan gazlar kullanılır.

Gazlı yangın söndürme sistemi içerisinde bulunan gazlar doğa dostudur. Bu kapsamda insanların solunumuna engel olmamaktadır. Ayrıca sistem çalıştıktan sonra gazlar gözle görünmediğinden temizlik gerektirecek bir durum ortaya çıkmaz.

Gazlı yangın söndürme sisteminde elektronik bir sensör sistemi ve mekanik bir söndürme sisteminin entegrasyonu yer almaktadır. Sistemin mekanik bölümünde basınçlı söndürücü gaz bulunmaktadır. Bu gaz sensörlerle irtibatlı olarak çalışmaktadır.

Gazlı Yangın Söndürme Sisteminde Kullanılan Gazlar

Gazlı yangın söndürme sisteminde kullanılan gazlar yangını söndürmekte son derece etkilidir. Bu gazların ortak özelliği yanmaması ve aleve karşı savaşmasıdır. Bu sayede olası yangın durumlarında yangının büyümesi kısa sürede engellenir. Can ve mal kayıplarının önüne geçmek için kısa sürede oluşan yangınlara anlık müdahaleler yapmak gerekir. Bu sayede yangın büyümeden önlenir.

Gazlı söndürme sisteminde kullanılan gazlar aşağıdaki gibidir:

• Karbondioksit (CO2)
• FM200 ve FK-5-1-12 (Novec 1230)

Bu gazlar haricinde asal gazlar da kullanılmaktadır. Asal gazların kullanımı her sistemde değişiklik gösterebilir. Bu durum uzman ekiplerin tavsiyelerine göre şekillenmektedir.

Asal yani Nert olarak nitelenen gaz türleri ise aşağıdaki gibidir:

• Argon (IG-01)
• Azot (IG-100)
• Argonite (IG-55)
• Inergen (IG-541)

Bu gazların temel özelliği ortamda fiziki bir kirlilik oluşturmamasıdır. Bu sayede hem yangın söndürülür hem de sonrasında temizliğe ihtiyaç kalmaz. Gazlı sistemler genellikle birçok makinenin bulunduğu fabrikalarda kullanılır. Bu sayede makinelerin zarar görmesi anlık olarak engellenir. Ayrıca endüstriyel alanda faaliyet gösteren birçok binanın elektrik odasında gazlı sistemler kullanılmaktadır. Yangın riskinin maksimum düzeyde olduğu bu alanların korunması son derece önemlidir.

Söz konusu gaz türleri doğa dostu bir yapıdadır. Bu sayede sistem çalışma esnasında doğaya ve canlılara zarar vermez. Sistem çalıştıktan sonra tedbir amaçlı olarak ortamı havalandırmak faydalı olacaktır.

Gazlı Söndürme Sistemlerinin Bakımı

Gazlı söndürme sistemlerinin ilk kurulumu esnasında uzman ekiplerden destek alınması gerekir. Uzman ekipler sistemin kurulacağı alanın fizibilite çalışmasını gerçekleştirirler. Buradan elde edilen verilere dayanarak hangi sistemin ortama uygun olduğunu belirlerler. Daha sonra sistem uzman ekipler tarafından kurulur.

Her yangın söndürme sisteminde olduğu gibi gazlı yangın söndürme sisteminin de düzenli periyotlarla bakımı yapılmalıdır. Bakımı yapılan sistemler daha uzun ömürlü olmaktadır. Söndürme sistemlerinin bakım maliyetleri ise oldukça makul fiyatlara yapılmaktadır. Bu noktada işletme sahiplerinin bakımı ihmal etmemesi ve uzmanlardan destek alması faydalı olacaktır.