İşyeri Havalandırma Sistemleri Nedir?
Türkiye’de ve dünyada her gün milyonlarca insan işyerine giderek çalışmakta ve günlerinin büyük bir kısmını işyerinde geçirmektedir. Bu noktada işyerleri, insanların hayatının büyük bir kısmını geçirdiği ve bu nedenle de uygun koşulların sağlanması gereken alanlardır. Bir işyerinde çalışanların konfor ve rahatlığı ön planda olmazsa işyerinin faaliyet gösterdiği alandaki verimliliği düşmektedir. Zira bilindiği üzere tüm ürün ve hizmet sektörlerinde konforlu çalışan, verimli işletme anlamına gelmektedir. Çalıştığı iş ortamından memnun olmayan çalışanların iş kalitesi ve verimliliği oldukça düşebilmektedir. Bu nedenle bir işyerindeki çalışanların konforunun sağlanması zorunlu bir unsurdur.
Çalışanların verimli çalışması müşteri memnuniyeti ile doğru orantılıdır. Dolayısıyla aslında bir çalışanın konforlu bir ortamda bulunmaması, şirkete veya işletmeye müşteri memnuniyetinin düşmesi olarak dönüş yapmaktadır. İnsanlar mutlu oldukları ve konforlu hissettikleri alanlarda çok daha üretken ve yaratıcı çalışmalar sergileyebilmektedir. Bu kapsamda bir işyerinde çalışanların veya müşterilerin konforunu sağlamaya yarayan sistemler mevcut olmaktadır. İşte bu sistemlerden birisi olan iş yeri havalandırma sistemleri, ilgili işyerindeki kirli havanın dışarı atılmasını ve dışarıda bulunan temiz havanın içeri gönderilmesini sağlayan sistemlerdir. Bir işletme veya işyerinde havalandırmanın düzgün yapılmaması halinde ortamda kötü ve ağır kokular mevcut olabilmektedir. Bu kokular ise çalışanların motivasyonunu düşürebilmekte ve müşterileri işyerinden uzaklaştırabilmektedir. Dolayısıyla işyeri havalandırma sistemlerinin verimli ve etkin bir biçimde kullanılması oldukça önemlidir.
İşyeri havalandırma sistemleri birçok görevi bir arada yürüten efektif sistemlerdir. Bu kapsamda işyerlerinde havalandırma gerçekleştirilmesi öncelikli olarak ortamda oluşan kirli havanın dışarı atılmasını sağlamaktadır. Bunun dışında ise iç mekânın havasını iyileştirerek küf ve nem oluşumunun önüne geçmektedir. Ayrıca bu havalandırma sistemleri sayesinde ortamın sıcaklık değerleri optimum seviyede tutulabilmektedir. Tüm bu nedenlerden dolayı işyeri havalandırma sistemleri birçok işyeri ve işletmede kullanılmaktadır.
İşyeri havalandırma sistemleri, özellikle büyük bina ve yapılarda kullanılan sistemlerdir. Bu kapsamda devlet kurum ve kuruluşları olan vergi dairelerinde, sosyal güvenlik merkezlerinde, emniyet binalarında, belediyelerde, bakım işletmelerinde ve çeşitli yapılarda kullanılan işyeri havalandırma sistemleri aynı zamanda özel sektörde bulunan firmaların çeşitli işyerlerinin de havalandırılmasında kullanılmaktadır. Bu doğrultuda plazalarda, iş merkezlerinde, ofislerde, bürolarda, ortak çalışma alanlarında ve satış-pazarlama tesislerinde sıklıkla karşımıza çıkabilen işyeri havalandırma sistemleri, birçok farklı türe ve alt gruba sahiptir.
İşyerleri, yukarıda da değindiğimiz üzere uzun saatler çalışılan ve bu kapsamda havalandırma sistemlerinin de fazlaca çalıştırıldığı alanlardır. Dönemsel olmaksızın yaz-kış kullanılan iş yeri havalandırma sistemleri, kaliteli ve dayanıklı malzemelerden üretilmez ise kısa sürede tahrip olabilmekte ve masraf çıkarabilmektedir. Bu doğrultuda bir iş yeri havalandırma sistemi tercih edilecekken uzun çalışma ömrüne sahip olan, dayanıklı ve kaliteli malzemeden üretilmiş sistemlerin ve sistem ekipmanlarının tercih edilmesi gerekmektedir. Ayrıca bu kapsamda iş yeri havalandırma sistemlerinin bakımının ve temizliğinin de sistemli ve özenli bir biçimde yapılması gerekmektedir. Zira bu sistemler uzun saatler boyunca çalışan sistemler olduklarından her ne kadar kaliteli ve dayanıklı malzemelerden üretiliyor olsalar da bazı parçalar ve ekipmanlar yine de eskiyebilmekte ve yenilenmesi gerekebilmektedir. Ayrıca kullanılan sistemin genellikle birçok kanal içeren sistemler olması nedeniyle bu hava kanallarının temizlenmesi ve filtrelerinin değiştirilmesi gerekmektedir. Bu bakım ve temizliğin gerçekleştirilmesi hem sistemin aksamadan çalışmasına olanak sağlamakta hem de bir arızanın oluşmasına engel olmaktadır. Dolayısıyla altı ayda bir kontrol gerçekleştirilmesi gereken bu sistemlerin temizliğinin de senede bir yapılması gerekmektedir. İlgili bakım ve temizliğin gerçekleştirilmesi aynı zamanda sistemin tüketici enerji sarfiyatının da artmasına engelleyecek ve sistem her zaman tasarruflu bir biçimde çalışmaya devam edebilecektir. Aksi taktirde sistemin üstüne binen fazla yükler ve kanalları tıkayan zararlı maddeler nedeniyle sistem daha fazla enerji sarf edebilmekte ve bu da havalandırma sisteminin daha maliyetli bir hal almasına yol açabilmektedir. Dolayısıyla iş yeri havalandırma sistemlerinin bakım ve temizliğinin aksatılmaması tavsiye edilmektedir.
İşyeri Havalandırma Sistemleri Çeşitleri
İş yeri havalandırma sistemleri temelde merkezi ve bağımsız olmak üzere iki türe ayrılan sistemlerdir. Bu sistemlerden ilki olan merkezi havalandırma sistemleri, havalandırma faaliyetini tek bir merkezden yürütüldü ve büyük yapılarda kullanılan kanallı sistemler olarak karşımıza çıkmaktadır. İkinci tür olan bağımsız havalandırma sistemleri ise modüler ve lokal havalandırma çözümleri sunan ve her bir havalandırma cihazının kendi ünitesinden kontrol edildiği sistemlerdir.
İşyeri havalandırma sistemlerinden ilki olan merkezi havalandırma sistemleri, tek merkezden yönetildiği ve tüm sistemin hava kanalları ile birbirine bağlı olduğu sistemlerdir. Bu sistemlerde genel olarak fanlar, aspiratörler ve vantilatörler aracılığıyla havalandırma sağlamaktadır. Ayrıca bu sistemlerde tamamen havalı, tamamen sulu veya havalı ve sulu entegre sistemler olarak farklı alt gruplar mevcuttur. Tamamen havalı sistemler, merkezi klima santrali bünyesinde çalışan ısıtıcı, filtre, aspiratör, vantilatör ve soğutucu batarya ekipmanlarının bir arada çalıştığı ve santral tarafından tetiklenen havanın sistem bünyesinde bulunan kanallar aracılığıyla tüm alana gönderildiği merkezi havalandırma sistemleridir. İki, üç ve dört borulu havalı sistemler günümüzde en sık kullanılan havalı sistemlerdir. Tamamen sulu sistemler ise birden fazla odası bulunan yapılarda kullanılan ve her bir odada bulunan hava şartlandırma cihazıyla kullanımı gerçekleştirilen sistemlerdir. Bu hava şartlandırma cihazları sayesinde fanlı serpantinler aracılığıyla sistemde gezdirilen su, Chiller soğutma sistemi ile buluşturulmakta ve bu sayede her bir odada havalandırma faaliyeti gerçekleştirilmektedir. Son tür olan havalı ve sulu entegre sistemler ise adından da anlaşıldığı üzere bu iki sistemin birlikte ya da sırayla kullanıldığı karma bir havalandırma sistemidir. Merkezi havalandırma sistemleri işyerlerinde özellikle büyük ortak çalışma alanlarında kullanılan sistemlerdir.
İşyeri havalandırma sistemlerinin ikinci çeşidi olan bağımsız havalandırma sistemleri, modüler olarak kullanılabilen sistemler olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu sistemlerde her bir yapı bölmesinde ayrı ayrı bulunan bağımsız havalandırma cihazları sayesinde lokal havalandırma sağlanabilmektedir. Örneğin iş yerinin mutfağında bulunan tavan tipi bir havalandırma cihazı sayesinde mutfaktaki havalandırma gerçekleştirilebilirken işyerinin yemekhanesinde veya dinlenme alanlarında da bağımsız havalandırma sistemleri ile havalandırma gerçekleştirebilmektedir.
