Zeminden Isıtma Sistemleri Nedir?
Isıtma sistemi denilince akla gelen ilk seçenekler arasında yer alan zeminden ısıtma sistemleri, alttan ısıtma ya da yerden ısıtma sistemleri olarak da bilinmektedir. Zeminden ısıtma sistemleri gerek kurulum ve bakım maliyetlerinin oldukça düşük olması, gerekse şık ve alan tasarrufu sağlayan sistemler olması sebebiyle oldukça popüler ısıtma sistemleridir. Bu noktada belirtmek gerekir ki zeminden ısıtma sistemleri oldukça verimli sistemler olarak günümüzde en yoğun kullanıma sahip olan radyatörlü ısıtma sistemlerinin yerini gelecekte alacak olan sistemler olarak belirtilmektedir.
Dünyadaki en eski ısıtma sistemleri, fosil yakıtlara dayanan ve genellikle yakıtın yakılması yoluyla ısıtma gerçekleştirilen sistemlerdir. Bu sistemlerden günümüzde en geniş kullanıma sahip olan sistem ise radyatörlü ısıtma sistemleridir. Radyatörlü ısıtma sistemleri çoğunlukla bir kazan dairesi aracılığıyla ya da ulusal şebekeden edinilen yakıtın veya sıcaklığın radyatör hatlarında gezdirilmesi ile ısıtma gerçekleştirilen sistemlerdir. Bu sistemlere bir alternatif olarak ortaya çıkan zeminden ısıtma sistemleri ise oldukça farklı çalışma prensiplerine dayanmaktadır.
Zeminden ısıtma sistemleri, zemin döşemesinin tam altına yerleştirilen düzenekler aracılığıyla ısınma sağlayan sistemlerdir. Bu sistemlerin en büyük avantajı, zeminin altında her yere ulaşan bir ağa sahip olduğundan kesinlikle homojen bir ısıtma sağlamasıdır. Ayrıca bu sistemlerde sistem her noktaya eşit derecede sıcaklıkla gittiği için ortamda sıcaklık farklılıkları kesinlikle oluşmamaktadır. Zeminden ısıtma sistemleri sulu zeminden ısıtma ve elektrikli zeminden ısıtma olmak üzere iki temel gruba ayrılmaktadır. Bu iki grup arasındaki temel fark, sulu zeminden ısıtma sistemlerinde zemin döşemesinin altına döşenen su borularından 50 santigrat derece sıcaklık ortalamalarında olan su gezdirilirken elektrikli zeminden ısıtma sistemlerinde döşenen elektrik ızgaraları ve kablolar yine aynı sıcaklık derecelerine çıkacak şekilde ısıtılmaktadır. Aslında temel materyalleri farklı olsa da iki sistemin de ısıtma verimliliği, çalışma hızı ve maliyetleri aşağı yukarı aynı seviyelerdedir.
Zeminden ısıtma sistemleri her türlü zemin döşemesinin altına yerleştirilebilen sistemlerdir. Dolayısıyla bu noktada zemin döşemesinin taş, seramik veya parke olmasının zeminden ısıtma sisteminin yerleştirilmesinde hiçbir önemi bulunmamaktadır. Bu da zeminden ısıtma sistemlerini birçok alanda kullanılabilen bir sistem haline getirmektedir. Ayrıca zeminden ısıtma sistemleri, diğer ısıtma sistemleri ile entegre çalışabilen sistemler olduklarından oldukça kullanışlı sistemler olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu sistemlerin sıklıkla katı yakıt kullanan ısıtma sistemleri yani sobalı ya da şömineli ısıtma sistemleri ile bir arada kullanıldığı bilinmektedir. Yine bu sistemler radyatörlü sistemler ile birlikte de kullanılabilen sistemlerdir.
Zeminden ısıtma sistemleri, yüzeyde hiçbir mekanizmaya sahip olmaması sayesinde oldukça avantajlı sistemler haline gelmiştir. Zira zeminden bir radyatörün olmaması ya da bir sobanın olmaması, özellikle çocukların bulunduğu evlerde yaralanma riskini ortadan kaldırmaktadır. Daha güvenli bir ısınma sunan zeminden ısıtma sistemleri aynı zamanda alandan da ciddi tasarruf sağlayan sistemlerdir.
Zeminden Isıtma Sistemleri Türleri
Zeminden ısıtma sistemleri yukarıda da değindiğimiz üzere sulu ve elektrikli olmak üzere iki türe sahiptir. Bu türler arasında ufak farklılıklar olup coğrafyaya ve maliyetlere göre bir tercih yapılması tavsiye edilmektedir.
Elektrikli Zeminden Isıtma
Elektrikli zeminden ısıtma sistemleri ya da diğer bir adıyla kablolu zeminden ısıtma sistemleri, metrekare başına en düşük 80 waat ile en yüksek 240 waat enerji kullanımı gerçekleştirerek ısınma sağlayan sistemlerdir. Bu sistemler çoğunlukla zemin döşemesinin altında bulunan beton yüzeyin üzerine koyulan straforun üstüne yerleştirilmektedir. Bu sistemlerde yüksek derecede ısı üretebilen elektrik kabloları mevcuttur. Sistemlerin bünyesinde yer alan termostatik üniteler aracılığıyla sıcaklık seviyeleri takip edilebilmekte ve gereken kısımlarda müdahaleler gerçekleştirilebilmektedir.
Sulu Zeminden Isıtma
Sulu zeminden ısıtma sistemleri, ısı kaynaklarından aldıkları sıcak suyu zemin döşemesinin altına yerleştirilen su boru hatlarında dolaştırarak ısıtma sağlayan sistemlerdir. Bu sistemlerde yer alan kollektörler, ısı kaybını engellemekte olan cihazlardır. Yine vanalar ve termostatlar da aynı şekilde hem sistemin kontrolünü sağlamakta hem de ısı kaybının önüne geçmektedir. İlgili araçlar aracılığıyla birçok mekanizma kontrol edilebilmekte ve sulu zeminden ısıtma sistemi yönetilebilmektedir.
Sulu zeminden ısıtma sistemlerinde genellikle 35 ila 55 santigrat derece seviyelerinde bulunan su dolaştırılmaktadır. Bu dolaştırma işlevini üstlenen borular ise çoğunlukla PE-X, PE-RT, PE-Xb ve PE-Xc formatında olan tesisat boruları olarak karşımıza çıkmaktadır. Sulu zeminden ısıtma sistemleri, yukarıda da değinildiği üzere oldukça düşük sıcaklıktaki su ile ısınma sağlayabilen sistemlerdir. Emsal olarak bakılabilecek olan radyatörlü ısıtma sistemlerinde dolaştırılan ve ısıtma sağlayan su, 70-80 santigrat derecenin altında olmamaktadır. Dolayısıyla sulu zeminden ısıtma sistemleri neredeyse iki kata varan bir enerji tasarrufuna sahip olan sistemlerdir. Bu da zeminden ısıtma sistemlerinin bir başka avantajı olarak karşımıza çıkmaktadır.
Zeminde Isıtma Sistemlerinde Dikkat Edilecek Hususlar
Zeminden ısıtma sistemleri kullanılırken dikkat edilmesi gereken birkaç temel husus bulunmaktadır. Bunlardan ilki, bu sistemlerin kullanıldığı alanlarda mümkün olduğunca zemine temas eden eşyaların yükseltilmesi veya sıcaklıktan zarar görmeyecek ürünler kullanılmasıdır. Zira uzun süre ısıya temas eden bazı ev veya ofis eşyalarında deformasyon gerçekleşebilmektedir. Dolayısıyla bu eşyaların seçiminde ve yerleştirilmesinde özen göstermek gerekmektedir.
Zeminden ısıtma sistemlerinin bir diğer özel durumu da zemin ile ısıtılacak mekân arasına mümkün olduğunca eşya girmemesi gerekmesidir. Zira halı ve kilim gibi ürünler, zeminden ısıtma sistemlerinin verimliliğini ciddi biçimde düşürebilmekte hatta bazı durumlarda etkisiz kılabilmektedir. Dolayısıyla bu noktada da halı, kilim ya da yolluk gibi zemin eşyalarının da tercihinde ince ürünlerin tercih edilmesi ve mümkünse oldukça az kullanılması gerekmektedir.
Zeminden ısıtma sistemlerine dair diğer bir husus ise bu sistemlerin ısınma sürelerinin hesaplanması ve buna göre kullanılmasıdır. Zira zeminden ısıtma sistemleri yarım saat ile iki buçuk saat gibi bir zaman aralığında ısınan ve verimliliğini gösterebilen sistemlerdir. Bu sistemlerin anlık ısıtmasını beklemek diğer tüm ısıtma sistemlerinde olduğu gibi hayal kırıklığı yaratacak bir beklenti olacaktır. Dolayısıyla bu sistemlerin çalışması için ilgili süre sisteme tanınmalı, ardından ise gönül rahatlığıyla sistem kullanılmalıdır.