Alttan Isıtma Sistemleri Nedir?

Günümüzde konutların ve iş yerlerinin ısıtılmasında birçok farklı ısıtma sistemleri kullanılır. Bu sistemlerden en verimli ve kullanışlı olanlarından biri ise alttan ısıtma sistemleridir. Alttan ısıtma sistemlerinde zeminlerde döşeme malzemesi olarak kullanılan materyallerin altına serilen çeşitli ısıtma mekanizmaları ile evler veya iş yerleri ısıtılır. Bu sistemlerde elektrik hatları veya sıcak su hatları gibi farklı yöntemler ile evin içerisinde istenilen sıcaklığın oluşması sağlanır. Alttan ısıtma sistemleri, ekonomik sistemler olarak oda içindeki sıcaklığı uzun zaman muhafaza ederler. Alttan ısıtma sistemlerinde sıcaklık zeminden gelerek yukarıya doğru homojen bir biçimde dağılır ve bu sayede tüm oda verimli bir şekilde ısınır. Böylelikle zeminden dolayı oluşacak ısı kaybının da önüne geçilmiş olur. Alttan ısıtma sistemlerinin Türkiye’de özellikle 1980 yılından sonra kullanım oranı oldukça artmıştır. Günümüze kadar da alttan ısıtma sistemleri olan ilgi artmış ve daha da kullanımı yaygınlaşmıştır. Alttan ısıtma sistemi, salon başta olmak üzere evin tüm odalarına uygulanabilir. Ayrıca alttan ısıtma sistemleri, tek başına kullanılabileceği gibi diğer ısıtma sistemleri ile entegre olarak da kullabilir. Örneğin evinizin salonunda hem şömine kullanırken hem de alttan ısıtma sistemi kullanabilirsiniz. Alttan ısıtma sistemleri şömineler ile birlikte kullanıldığında şöminenin çevresindeki alanda özel yalıtım materyalleri ile yerleştirildiği için şöminelerin yaydığı yüksek ısılardan da zarar görmez. Görüldüğü üzere alttan ısıtma sistemleri, başka ısıtma sistemleri ile birlikte kullanılmaya uygun ve entegrasyonu sağlanabilen ısıtma sistemleridir. Alttan ısıtma sistemleri ilk ortaya çıktığında yalnızca belli yüzey döşemeleri ile birlikte kullanılabilmekte iken zaman içerisinde bu sorunun ortadan kalkması ile birlikte alttan ısıtma sistemleri parke, seramik, taş ve laminant gibi birçok yüzey döşemesi ile birlikte kullanılmaya başlamıştır. Bu sayede birçok farklı konut ve işyerinde kullanımı da artmıştır.

Alttan Isıtma Sistemlerinin Avantajları

Alttan ısıtma sistemleri (veya diğer adıyla yerden ısıtma sistemleri) öncelikli olarak yatay ve dikey eksende homojen bir ısınma sağlar. Zira yerden gelen sıcak hava hem tüm zemine yayılır hem de yerdeki sıcak hava yukarı yükselir. Bu sayede de bir odanın tümünde aynı sıcaklık elde edilebilir. Radyatörlü sistemlerde yaşanan en büyük sıkıntılardan biri ise peteklere yakın noktaların daha sıcak olurken peteklere uzak noktaların daha soğuk olmasıdır. Oysa ki alttan ısıtma sistemlerinde böyle durum mevcut olmayıp tüm oda eşit ısınır. Ayrıca radyatör sistemlerinde ısınmanın sağlanması için kazanlarda yer alan suyun yetmiş ile doksan santigrat dereceyi sağlaması gerekirken alttan ısıtma sistemlerinde kazan suyunun maksimum 50 santigrat derece olması yeterlidir. Aradaki ciddi sıcaklık farkı da enerji tüketimi açısından alttan ısıtma sistemlerini oldukça tetcih edilebilir bir hale getirmektedir. Radyatör ile ısıtma sağlanan odalarda, petekler odanın içerisinde yer kaplar. Hele ki küçük alanlarda bu kaybedilen hacim ciddi alan eksikliği oluşturur. Öte yandan alttan ısıtmalı sistemlerde tüm ısınma mekanizmaları zeminin altında kaldığı için alan tasarrufu maksimum seviyede olur. Bu nedenle özellikle küçük odalarda alttan ısıtma sistemlerinin kullanılması hayat kurtarıcı bir etkiye sahiptir. Ayrıca çocuklar için sakatlanma ve kaza riski oluşturan radyatör panellerinin bulunmaması da alttan ısıtma sistemlerinin tercih edilmesi için bir başka sebeptir.

Alttan Isıtma Sisteminin Dezavantajları

Alttan ısıtma sistemleri oldukça verimli ve ekonomik ısıtma yöntemleri olarak karşımıza çıkmaktadır. Ne var ki bazı hususlarda bu sistemler de dezavantajlı konumdadır. Alttan ısıtma sistemlerinin dezavantajlı olduğu ilk husus, ısıtma mekanizmalarının tepkime süresidir. Alttan ısıtma sistemlerinde ısıtma bir anda gerçekleşmediği için bir müddet beklenilmesi gerekir. Bu bekleme süresi ahşap zeminlerde yarım saate yakın iken beton zeminlerde birkaç saati bulur. Bu nedenle alttan ısıtma sistemlerinin kullanıldığı konut veya iş yerlerinde ısıtma işlemleri planlanarak yapılmalıdır. Aksi takdirde soğuk havalarda ısınma için beklemek gerekebilir. Diğer bir dezavantajı ise sıcaklığın direkt olarak zeminden gelmesi nedeniyle zeminde bulunan eşyaların zarar görebilmesi riskidir. Alttan ısıtma sistemlerinin kullanıldığı yerlerde zeminde duran mobilyalarda ve eşyalarda çatlamalar ve çeşitli zararlar meydana gelebilir. Bunu engellemek için ise tampon bölge oluşturulabilir. Bu sayede eşyalara ve mobilyalara zarar gelmeden alttan ısıtma sistemleri kullanılabilir. Alttan ısıtma sistemlerinin dezavantajlı olduğu son husus ise zemine serilen eşyaların ısınma verimini düşürmesidir. Özellikle halı ve kilim gibi eşyaların konutta veya iş yerinde yoğun olarak kullanılması durumunda alttan ısıtma sistemlerinin verimi düşer. Bu durum bir radyatörün üzerine halı atılması gibi sıcaklığı keseceği için alttan ısıtma sistemlerinden gereken verim alınamayabilir. Dolayısıyla alttan ısıtma sistemlerinin kullanılmasında mümkünse minimum seviyede halı ve kilim kullanılmalıdır.

Alttan Isıtma Sistemlerinin Türleri

Alttan ısıtma sistemlerinin birçok çeşidi bulunmakla birlikte genellikle kullanılan iki türü vardır. Bunlar ise sulu alttan ısıtma sistemi ve kablolu alttan ısıtma sistemleridir. Her iki sistem de ülkemizde sıklıkla kullanılmakta ve tercih edilmektedir.

Sulu Alttan Isıtma Sistemi

Sulu alttan ısıtma sistemlerinde borular aracılığı ile sıcak suyun konutun tüm yüzey alanında dolaştırılması ile ısınma sağlanır. Bu sistemde otuz ile 50 santigrat derece sıcak su kullanılarak su dolaşımı gerçekleşir. Zeminde bulunan yüzey materyallerinin altına ve temel betonun üzerine döşenen PE-X, PE-Xb, PE-Xc ve PE-RT türlerinde plastik borularla gerçekleştirilen su dolaştırma işlemi sonucunda insan vücuduna en uygun sıcaklık değeri yakalanır. Sulu alttan ısıtma sistemlerinde ısıtılan alanda dolaştırılan düşük sıcaklıktaki su ile daha az enerji harcanır. Ortamda bulunan yapı elemanları ısındığından dışarıda gerçekleşen anlık ısı değişimleri veya ortamın havalandırılması gibi etkenler ısı kaybına sebep olmaz. Aynı zamanda sulu alttan ısıtma sistemlerinin yerleştirilmesinde döşeme altında kullanılan izolasyon malzemeleri (EPS, naylon branda) ses ve ısı yalıtımı da yapar.

Kablolu Alttan Isıtma Sistemi

Kablolu alttan ısıtma sistemleri, yüzeyin altına konumlandırılan ısıtma materyalleri ile ısınma sağlayan sistemlerdir. Elektrikli ya da diğer adıyla kablolu alttan ısıtma sistemlerinde temelde üç katman bulunur. Bunlar alüminyum levha, plastik köpük ve ısıtma işini gerçekleştiren kablolardır. En altta bulunan alanın yalıtım ve yansıtıcı özelliği bulunduğundan tüm ısı yukarı çıkar ve odanın ısınması sağlanır. Kablolu alttan ısıtma sistemlerinde wireless termostatik ünitesi bulunur ve bu ünite ile odaların ısılarını birbirine eşitlenebilir. Bu sayede istenirse gündüz-gece ya da hafta sonu-hafta içi sıcaklık ayarları değiştirilebilir. Sabah, gündüz ya da gece sıcaklık ayarlarını hafızaya kaydedip kişiselleştirme imkanı da kablolu alttan ısıtma sistemlerinde mevcuttur. Kablolu/elektrikli alttan ısıtma sistemleri ile oldukça uyguna ısınma sağlanabilir. Günümüzde konutlarda 1 m2’lik bir alanların ısıtılması saatte 18 kuruş civarı bir maliyete gelmektedir. Diğer ısıtma sistemleri ile karşılaştırıldığında kablolu ısıtma sistemlerinin oldukça ekonomik bir tercih olduğu burada da görülmektedir.

Alttan Isıtma Sistemi Sonradan Yapılabilir Mi?

Alttan ısıtma sistemleri yalnızca evin ilk yapılışında değil, sonradan takviye olarak da kurulumu gerçekleştirilebilen sistemlerdir. Bunu yapmanın en kolay yolu, zemin döşemelerinin kaldırılması ve en altta brüt betona ulaşılmasından sonra tercih edilen ısıtma sisteminin ilgili alana serilmesi şeklinde olmaktadır. Özellikle kablolu alttan ısıtma sistemleri sonradan döşenmesi oldukça kolay ve tercih edilen bir tercihtir.