Merkezi Sistem Yerden Isıtma Nedir?
Yerden ısıtma sistemleri, ısıtma sistemi denildiğinde akla gelen ilk seçenekler arasında yer almaktadır. Merkezi sistem yerden ısıtma ya da diğer adıyla alttan ısıtma sistemleri, kurulum ve bakım maliyetleri oldukça düşük seviyede olan ve zemin döşemesinin altına yerleştirildiği için şık ve kaliteli bir görünüş sağlayan sistemler olarak karşımıza çıkmaktadır. Merkezi sistem yerden ısıtmanın günümüzde en çok kullanılan ısıtma sistemi olan radyatörlü ısıtma sistemlerinin önümüzdeki yıllarda önüne geçeceği ve en çok kullanılan ısıtma sistemi olacağı tahmin edilmektedir.
Isıtma tarihine baktığımızda eskiden beri en sık kullanılan ısıtma yöntemi, fosil yakıtların yıkılmasıyla gerçekleştirilen ısıtmadır. Bu ısıtma sistemlerinde genellikle mevcutta bulunan bir fosil yakıtın merkezi bir kazan dairesi bünyesinde yakılması ve ortaya çıkan ısı enerjisinin ilgili yapıyı ısıtma prensibi bulunmaktadır. Özellikle radyatörü sistemler olarak karşımıza çıkan bu ısınma yöntemi, bir kazan dairesi aracılığıyla ısınma sağlayabildiği gibi ulusal şebeke ve kanallardan elde ettiği yakıt veya sıcaklık ile de ısınma sağlayabilmektedir. İkinci seçenek olan ulusal şebekelerden elde edilen yakıt veya sıcaklık, radyatör hatlarında gezdirilmekte ve bu sayede ilgili yapı ısıtılmaktadır.
Günümüzde ise merkezi sistem yerden ısıtma yeni ve verimli bir ısıtma tercih olarak çıkmaktadır. Merkezi sistem yerden ısıtma, zemin döşemesinin altına yerleştirilen ekipman ve aparatlar aracılığı ile ısınma sağlamaktadır. Merkezi sistem yerden ısıtmada en büyük avantaj, ilgili yapıda her noktaya zeminin altından eşit bir şekilde ulaşım sağlanabilmesi ve bu sayede homojen bir ısınma gerçekleştirilebilmesidir. Ayrıca merkezi sistem yerden ısıtma ile her noktada aynı sıcaklık değerleri sağlanabildiği için enerji kaybı ve bundan kaynaklı maliyetler oluşmamaktadır. Dolayısıyla merkezi sistem yerden ısıtma, yeni çağın ısıtma tercihi olarak en ön sırada yerini almıştır.
Merkezi sistem yerden ısıtma sulu ve elektrikli olmak üzere iki türde kullanılmaktadır. Bu iki kullanımın arasındaki temel fark, sulu ısıtmada zemin döşemesinin altına su borusu tesisatı yerleştirilerek bu tesisatta sıcak suyun gezdirilmesi ile ısınma sağlanırken elektrikli ısıtmada bir zemin döşemesinin altına elektrik ızgaraları ve kabloları konumlandırılarak bu ekipmanların elektrikle ısıtılması sonucunda ısınma sağlanmaktadır. Aralarındaki tek fark ısıtma prensipleri olsa da her iki sistem de aynı verimlilik ve düşük maliyetli olma unsurlarına sahiptir.
Merkezi sistem yerden ısıtma her türlü zeminde uygulanabilen sistemlerdir. Bu noktada zemin kaplamasının parke, seramik ya da taş olması hiçbir önem arz etmemektedir. Bu çok yönlü kullanma potansiyeli merkezi sistem yerden ısıtmayı oldukça fazla mekân ve alanda kullanılabilir kılmaktadır. Ayrıca bu sistemler, diğer ısıtma sistemleri ile oldukça verimli bir şekilde entegre olarak çalışma gösterebilmektedir. Örneğin bir katı yakıt ısıtma sistemi kullanılan yapılarda ısıtılamayan noktalara merkezi sistem yerden ısıtma ile en verimli şekilde ulaşılabilmektedir. Şömine ile ısıtılan bir evde şöminenin sıcaklığının ulaşmadığı noktalara lokal merkezi sistem yerden ısıtma uygulanarak ısıtma sağlanabilmektedir.
Merkezi sistem yerden ısıtma, dış yüzeylerde hiçbir şekilde aparatı bulunmayan sistemler oldukları için oldukça güvenli ve şık ısınma tercihleridir. Zira radyatörlü ısınma sistemlerinin tercih edildiği alanlarda hem büyük bir radyatör nedeniyle alan kaybı yaşamakta hem de özellikle evde çocukların düşüp radyatörü çarparak yaralanma riskleri bulunmaktadır. Ne var ki merkezi sistem yerden ısıtma bulanan evlerde böyle bir problem olmayıp hem daha fazla alan kullanılabilir olmakta hem de hiçbir şekilde yaralanma riski bulunmamaktadır.
Merkezi sistem yerden ısıtma kullanırken dikkat edilmesi gereken en temel husus, zeminin üzerini mümkün oldukça kapatmamak gerektiğidir. Zira merkezi sistem yerden ısıtma sistemlerinin üzerine kalın halı ve yolluk gibi ürünlerin koyulması halinde verimlilik ciddi bir biçimde düşebilmektedir. Ayrıca zemine temas eden ev eşyalarının da sıcağa dayanıklı ürünler olması gerekmektedir. Aksi takdirde zemine değen bu ürünlerin zamanla sıcaktan zarar görmesi ve form değiştirmesi gibi sorunlar ortaya çıkabilmektedir. Bu deformasyonların önüne geçmek için ilgili eşyaların yükseltici ile kullanılması da mümkün olmaktadır.
Merkezi Sistem Yerden Isıtma Çeşitleri
Merkezi sistem yerden ısıtma yukarıda da belirttiğimiz üzere sulu ve elektrikli olmak üzere iki türde kullanılan sistemlerdir. Her iki sistemde oldukça verimli olup aralarındaki fark işleyiş yöntemleridir.
Merkezi Elektrikli Yerden Isıtma
Merkezi elektrikli yerden ısıtma, kablolu ısıtma sistemleri olarak da bilinen ve metrekare başına en az 80 watt ile en fazla 240 watt enerji sarfiyatı gerçekleştiren sistemlerdir. Bu sistemler genellikle zemin döşemesinin altındaki sert yüzeyin üstüne serilerek montajı sağlanan sistemlerdir. Merkezi elektrikli yerden ısıtma yüksek derecede ısı üretebilen elektrik kablolarının ve ızgaralarının mevcut olduğu sistemler olarak karşımıza çıkmaktadır. Sistemlerin kontrolü ise termostatik üniteler sayesinde sağlanmakta ve gerekli noktalarda sisteme müdahale edilebilmektedir.
Merkezi Sulu Yerden Isıtma
Merkezi sulu yerden ısıtma, ısı kaynaklarından elde edilen sıcak suyun zemin döşemesinin altına yerleştirilen su boru hatlarında gezdirilmesiyle faaliyet gösteren sistemlerdir. Bu sistemlerin bünyesinde bulunan kollektörler ısı kaybını engellemeye yarayan cihazlar olarak karşımıza çıkmaktadır. Termostat ve vana gibi diğer sistem kontrol ekipmanları sayesinde merkezi sulu yerden ısıtma sistemini kontrol edilmekte ve ısı kaybı engellenebilmektedir.
Merkezi sulu yerden ısıtma, 35 ile 55 santigrat derece arasında değişen sıcaklık değerine sahip olan suyun sistemde dolaştırıldığı ısıtma çözümleridir. Bu dolaştırma faaliyetini gerçekleştiren su boruları genelde PE-X, PE-RT, PE-Xb ve PE-Xc formatında olan tesisat borularıdır. Merkezi sulu yerden ısıtma, yukarıda da bahsettiğimiz üzere oldukça düşük sıcaklıkta olan su ile ısınma sağlayabilmekte olan sistemlerdir. Karşılaştırma yapmak gerekirse bir radyatörlü ısıtma sistemlerinde gezdirilen ve ısıtma gerçekleştiren suyu sıcaklığı 70-80 santigrat derecenin altında olmamaktadır. Ne var ki görüldüğü üzere merkezi sulu yerden ısıtmada 35-55 santigrat derece sıcaklıktaki su ile aynı şekilde ısıtma gerçekleştirilebilmektedir. Bu nedenle merkezi sulu yerden ısıtma iki kata varan bir enerji tasarrufu gerçekleştiren sistemlerdir. Bu da merkezi sulu yerden ısıtmanın bir diğer avantajı olarak kendini göstermektedir.
